بازار پر تبوتاب دلار این روزها جنجالهای زیادی مثل رسیدن به کانال ۳۶ هزار تومان در عصر دیروز تا فروش دلار در سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران با کارت ملی را در جامعه ایجاد کرده است. دولت فروش آنلاین ارز را به بهانه کاهش اتلاف وقت متقاضیان راهاندازی کرد اما درست روز بعد آغاز به کار آن با اختلال مواجه شد. این روند نشان دهنده، عدم وجود زیرساختهای لازم برای فروش آنلاین ارز است. بنابراین هدف و چشمانداز دولت برای چنین اقدامی هنوز هم در هالهای از ابهام است. به طور کلی شرایط بازار پیچیده شده؛ این در حالی که دولت با اقداماتی همچون انتشار گواهی سکه تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی و فراهم شدن خرید ارز از بانکها سعی بر کنترل بازار دارد. از سویی دیگر فروش ۲هزار دلار با کارت ملی افراد بالای ۱۸ سال از طریق بانکها نیز منجر به هجمه عجیبی به سمت خرید و تقاضای دلار شده است. اقدامی که آشفتگی بازار ارز را بیشتر میکند. افسار گسیختگی قیمت دلار از سویی و نگرانی و ابهام از آینده آن از طرفی دیگر، بازار معاملات را نیز پرتلاطم کرده است.
یک راهکار بنیادین برای بهبود بازار ارز
هادی حقشناس؛ اقتصاددان درباره روند سامانه آنلاین فروش دلار گفت: تمامی معاملات رسمی در ایران با ریال انجام میشود؛ حتی اگر فردی بخواهد از فروشگاه و سوپرمارکت نیز خرید کند، باید با ریال هزینه خرید خود را پرداخت کند. از سویی دیگر اگر مردم برای خرید ارز تقاضا دارند برای سفرهای خارجی هزینه میشود. نکته دیگر فروش و دریافت ارز به افراد بالای ۱۸ سال با کارت ملی است. در اینجا سوال برای مردم پیش میآید که آیا هر فرد ۱۸ ساله نیز لزوما به دلار نیاز دارند؟ باید به این موضوع اشاره کرد که تمامی افراد برای خروج از کشور چه از مرزهای هوایی، زمینی و دریایی باید از بانک های کشور ارز تهیه کنند. برای مثال اگر دو سوم جمعیت ۸۴ میلیونی شرایط دریافت این ارز را داشته باشند، تقاضا افزایش پیدا می کند و با توجه به محدودیت منابع، آیا دولت توان تامین دلار این تعداد را در مدت زمان کوتاه و با ارائه کارت ملی را دارد؟
او خاطرنشان کرد: به نظر میرسد اصل این موضوع جای تامل جدی دارد. به طور کلی؛ اگر تسهیلات اعطای ارز در مرزها برای مسافران و مهاجران فراهم شود، طبیعتا روند فروش ارز تسهیل میشود. این موضوع بسیار بهتر از این است که تمام شعبات بانک کشور، اقدام به ثبتنام و فروش دلار به افراد بالای ۱۸ سال کنند. انتقاد اساسی به اصل این طرح وارد است؛ مگر آنکه سیاستگذار به دنبال هدف دیگری باشد. به نظر میرسد ارزپاشی در بازار برای کنترل نرخ دلار یک مُسکن کوتاه مدت به حساب میآید اما راهکار بلند مدتی نیست.
منبع فرارو